Wyszukaj z Google

Google
 

wtorek, sierpnia 26, 2008

KIRKUT: GDAŃSK CHEŁM CMENTARZ ŻYDOWSKI


ohel gdańsk cmentarz żydowskiOstatni ohel na chełmińskim kirkucie. W takich grobowcach byli chowani rabini. Dolny taras cmentarza żydowskiego, Gdańsk Chelm ul. Cmentarna.


macewy kirkut gdańsk chełmMacewy - żydowskie nagrobki. Wiekszość z 19 wieku. Górny taras cmentarza.

* * *

Cmentarz na Chełmie to jeden z najstarszych miejsc pochówku Żydów z tej części Europy. Cmentarz powstał między 1550 a 1600 rokiem. Stele nagrobne (macewy) skierowane były w kierunku Jerozolimy, na wschód, w kierunku Zatoki Gdańskiej. Najstarsza zachowana macewa pochodzi z 1841 roku. Pozostał tylko jeden grobowiec (ohel).

Cmentarz Żydowski zajmuje 2,3 ha, od wieków należał do Bractwa Pogrzebowego ze Starych Szkotów. Funkcjonował do 1956 roku.

W 1807 roku na Górce Żydowskiej (jak nazywano górny taras cmentarza) wojska napoleońskie ustawiły działa. Cmentarz uległ wówczas częściowemu zniszczeniu. Pod koniec XIX wieku przy obecnej ulicy Stoczniowców wybudowano dom przedpogrzebowy, dom dozorcy cmentarza oraz dom kamieniarza odkuwającego z piaskowca płyty nagrobne.

Gminy Żydowskie w 1939 roku zawarły akt z Niemcami (nazistowskim rządem Wolnego Miasta) na mocy, którego kirkuty miały zostać nienaruszone do 1948 roku. Niemcy obietnicy dotrzymali...

W latach 60-70. nekropolia została zdewastowana. Z płyt nagrobnych Polacy budowali ogrodzenia, układali chodniki. Z nagrobków powstały na Chełmie i przy Jaśkowej Dolinie schody (nazywane dzisiaj "schodami hańby"). Te na Chełmie prowadziły na strome wzniesienie, na którym powstały bloki mieszkalne.

Obecnie Wojewódzki Konserwator Zabytków podjął prace mające na celu zabezpieczyć nekropolię. Renowacja cmentarza trwa.

Inne cmentarze żydowskie w Trójmieście: Wrzeszcz Traugutta, Grodzisko (cmentarz "Na Wzgórzu") i Sopot.

Więcej:
Gmina Wyznaniowa Żydowska w Gdańsku - www


Old Jewish Cemetery Gdansk - Gdańsk Chełm Stary Cmentarz Żydowski.


* * *

Cmentarz żydowski (synonimy): kierkut, kirkut, kerhoł, cherchoł; Bet Olam = Dom Wieczności; Bet Chaim = Dom Życia; Bet ha-Kwarot = Dom Grobów; Der gute Ort = Dobre Miejsce; Der hailige Ort = Święte miejsce; Juden Sand = Żydowski Piasek; Sandhof = Piaskowe Podwórze; Judenkirchhof = Żydowski Dziedziniec Kościelny; Hortus Judeorum; Mons Judaicus.

* * *


Dawny Cmentarz Żydowski - Chełm, ul. Cmentarna/Stoczniowców (Stolzenberg).

5 komentarzy:

  1. Z nagrobków powstały na Chełmie i przy Jaśkowej Dolinie schody (nazywane dzisiaj "schodami hańby"). Te na Chełmie prowadziły na strome wzniesienie, na którym powstały bloki mieszkalne.

    czy ktoś wie gdzie są te schody? czy w ogóle jeszcze tam są?

    OdpowiedzUsuń
  2. miedzy zaniedbana willa nr 71 a komisem samochodowym

    OdpowiedzUsuń
  3. kadisz - żydowska modlitwa za zmarłych

    OdpowiedzUsuń
  4. Jesienią zrobiłam tam trochę zdjęć: http://picasaweb.google.pl/anna.kisielewska/CmentarzYdowski# - jak widać część ludzi nadal traktuje to miejsce jak wysypisko.. i miejsce na spacery z psem - WSTYD

    OdpowiedzUsuń
  5. Smutną historie mają Żydzi.Szkoda,ze zamiast odebrać lekcje i podać sobie nawzajem ręce,Żydzi i Polacy ciągle się kłócą.Po co,o co,do czego to zmierza ? Fakt,że większość banków i większych firm jest w rękach Żydów,i niektórych z nich trzeba tępić,bo wyzyskują polaków,ale większość Żydów jest pokojowo nastawiona na współprace i Oni rozumieją jak ważne jest koegzystowanie.Teraz nasi kochani Polako-kaszubi tez muszą odrobic lekje i nauczyc sie zyc w harmoni.Albo to,albo kolejna wojna,z tym,ze teraz to słabi Polacy będą w sytuacji Żydów sprzed 80 lat... pozdrawiam myślących

    OdpowiedzUsuń